Trong chuyến công tác thăm, chúc Tết cán bộ, chiến sĩ và nhân dân quần đảo Trường Sa, đầu năm mới 2024, chúng tôi, những phóng viên của các cơ quan thông tấn, báo chí trên mọi miền đất nước, có dịp được tiếp cận và tìm hiểu về Vùng 4 Hải quân, càng cảm nhận sâu sắc hơn tinh thần quyết tâm, ý chí giữ vững chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc của cán bộ, chiến sĩ và nhân dân vùng biển đảo này.

Cam Ranh - căn cứ địa bảo vệ và xây dựng đất nước

Vùng 4 Hải quân có nhiệm vụ bảo vệ trên vùng biển thuộc các tỉnh: Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Phú Yên và Bình Định. Trong đó, nhiệm vụ trọng yếu đó là bảo vệ chủ quyền, củng cố vũng chắc thế trận phòng thủ tại các đảo thuộc quần đảo Trường Sa. Khu vực vùng biển được Vùng 4 quản lý có nhiều mục tiêu trọng yếu, vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về kinh tế, chính trị, quốc phòng an ninh của đất nước. Do đó, nhiệm vụ huấn luyện có tầm quan trọng và ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ) và chiến đấu bảo vệ chủ quyền biển, đảo và thềm lục địa của Tổ quốc. 

Theo đánh giá của các chuyên gia quân sự trong và ngoài nước, quân cảng Cam Ranh, thuộc thành phố Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa là một trong những quân cảng có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng. Vịnh Cam Ranh có diện tích 60km², phía ngoài có 2 dãy núi như các bức tường chắn gió giúp mặt nước phía trong phẳng lặng. Cùng với độ sâu từ 18-32m, các tàu lớn có trọng tải khoảng 100 nghìn tấn có thể dễ dàng ra, vào và neo, đậu tại cảng. Quân cảng Cam Ranh cách các tuyến đường vận tải quốc tế khoảng 1 giờ đi biển, cách quần đảo Trường Sa từ 253-300 hải lý, giúp các lực lượng của Vùng 4 Hải quân nhanh chóng cơ động xử lý các tình huống trên các vùng biển, đảo trong phạm vi quản lý.

Với chủ trương “4 không” về quốc phòng của Đảng và nhà nước, gồm: Không tham gia liên minh quân sự; không liên kết với nước này để chống nước kia; không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự hoặc sử dụng lãnh thổ Việt Nam để chống nước khác; không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực nhưng sẵn sàng tự vệ chống lại mọi hành động xâm phạm chủ quyền và lợi ích quốc gia trên biển của Việt Nam, từ đầu những năm 2000, ngoài nhiệm vụ huấn luyện của Hải quân Nhân dân Việt Nam, quân cảng Cam Ranh còn đóng vai trò làm cảng tiếp tế hậu cần cho lực lượng hải quân các quốc gia và vùng lãnh thổ. Tuy nhiên, nhiệm vụ huấn luyện các lực lượng tàu mặt nước, tàu ngầm và hải quân đánh bộ tại quân cảng Cam Ranh vẫn là nhiệm vụ trọng yếu trong bảo vệ chủ quyền biển đảo.

Đại tá Ngô Đình Xuyên, Phó Tư lệnh Vùng 4 Hải quân, cho biết: Thực hiện quan điểm xuyên suốt “Lấy nhiệm vụ bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc và xây dựng Vùng 4 cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại làm mục tiêu huấn luyện”. Trong đó, việc huấn luyện các đơn vị trực thuộc tại quân cảng Cam Ranh được Bộ Tư lệnh Vùng 4 thực hiện theo chỉ đạo Bộ Quốc phòng và Bộ Tư lệnh Hải quân. Theo đó, coi trọng huấn luyện đồng bộ, chuyên sâu, lấy thực hành là chính; huấn luyện sát chức năng, nhiệm vụ, đối tượng, chiến trường, điều kiện chiến tranh sử dụng vũ khí, phương tiện công nghệ cao.

Trước yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định trên các vùng biển, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Vùng 4 Hải quân đã quán triệt sâu sắc các chỉ thị, nghị quyết và mệnh lệnh của cấp trên, tổ chức triển khai thực hiện nghiêm ở các cấp trong toàn Vùng, qua đó không ngừng nâng cao chất lượng công tác huấn luyện, SSCĐ. Coi trọng công tác giáo dục chính trị, định hướng tư tưởng trong các đơn vị thường xuyên được quan tâm, triển khai, đôn đốc thực hiện. Qua đó, xây dựng ý chí quyết tâm, tinh thần trách nhiệm cao cho mỗi cán bộ, chiến sĩ trong thực hiện các nhiệm vụ, khắc phục mọi khó khăn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Đại tá Nguyễn Hữu Minh, Phó Chính ủy Vùng 4 Hải quân, thông tin: Trước yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo và thềm lục địa của Tổ quốc ngày càng cao và nặng nề, công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, chiến sĩ cần phải được đề cao nhằm xây dựng Vùng 4 vững mạnh về chính trị. Trên cơ sở đó, nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh và khả năng SSCĐ đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Phấn đấu vươn lên, không ngại khó khăn, gian khổ, hy sinh, bất luận trong hoàn cảnh nào cũng tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân, sẵn sàng nhận mọi nhiệm vụ, sẵn sàng chiến đấu hy sinh, bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc trong tình hình mới.

Điểm tựa cho ngư dân vươn khơi, bám biển

Nhiều năm qua, tình hình trên Biển Đông có nhiều diễn biến phức tạp, trong đó có việc khẳng định chủ quyền không có cơ sở của một số nước trong khu vực. Nhiệm vụ bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc không của riêng lực lượng nào, mà của tất cả các lực lượng, trong đó có những ngư dân hoạt động đánh, bắt xa bờ tại các ngư trường trên các vùng biển của cả nước.

Với phương châm: “Ngư dân cũng là cột mốc sống để bảo vệ chủ quyền biển, đảo”, những năm qua, Vùng 4 Hải quân đã phối hợp với các tỉnh Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Phú Yên, Bình Định… tuyên truyền, vận động, giúp đỡ ngư dân hoạt động trên các vùng biển trên khu vực quần đảo Trường Sa, tạo điều kiện, niềm tin để ngư dân yên tâm vươn khơi, bám biển tại các ngư trường. Vận động ngư dân chấp hành thực hiện nghiêm việc đánh bắt trên các vùng biển theo luật pháp quốc tế; không xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế của các quốc gia khác. Thời gian đánh bắt cá xa bờ thường kéo dài từ 2-3 tháng. Trong quá trình đó, ngư dân thường xuyên nhận được sự hỗ trợ tích cực của các lực lượng trên biển về nhiều mặt.

Trong năm 2023, các đảo trên quần đảo Trường Sa và tàu trực thuộc Vùng 4 Hải quân đã hỗ trợ 409 tàu gặp khó khăn về lương thực, thực phẩm do thời tiết xấu, với gần 6,5 tấn gạo, 71.280 lít nước ngọt. Hướng dẫn 6.246 lượt tàu cá vào các âu tàu, lòng hồ tránh trú bão, thời tiết xấu. Tham gia tiếp nhận, cấp cứu 119 trường hợp ngư dân các tỉnh và khám, chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí cho 6.063 trường hợp. Cứu nạn 12 tàu cá của ngư dân các tỉnh Bình Định, Khánh Hòa, Phú Yên, Bình Thuận; đưa 22 ngư dân vào bờ an toàn, bàn giao cho địa phương và gia đình đúng thủ tục, bảo đảm chu đáo, nghĩa tình.

Thượng úy, bác sĩ quân y Đỗ Hải Nam, Bệnh viện Quân y 175, tâm sự: Công tác tại Trung tâm Y tế thị trấn Trường Sa, cá nhân tôi đã tiếp nhận rất nhiều trường hợp ngư dân gặp nạn và bị thương trên biển được đưa đến đảo Trường Sa chữa trị. Có nhiều trường hợp qua chẩn đoán từ các tàu cứu hộ báo về, chúng tôi xác định tình trạng chấn thương của bệnh nhân để đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, hiệu quả. Rất nhiều lần, tôi trực tiếp theo tàu kiểm ngư hay các tàu cứu hộ ra biển để kịp thời thực hiện các biện pháp cấp cứu, không để lỡ thời điểm vàng trong điều trị chấn thương.

Một trong những trăn trở của ngư dân khi vươn khơi, bám biển đánh cá dài ngày, đó là tình trạng hư hỏng máy móc của tàu cá giữa muôn trùng sóng gió. Do đó, việc cứu hộ, cứu nạn của lực lượng hải quân trong thời gian tuần tra trên biển đã hỗ trợ tích cực việc cứu, kéo tàu cá về các âu tàu thuộc quần đảo Trường Sa để sửa chữa. Ngoài ra, các âu tàu được xây dựng trên một số điểm đảo tại quần Trường Sa đóng vai trò làm nơi tiếp tế hậu cần và tránh, trú bão cho ngư dân khai thác thủy sản tại ngư trường Trường Sa.

Anh Nguyễn Văn Thạch, Thuyền trưởng tàu cá BĐ7445, tỉnh Bình Định, tâm sự: Gần 20 năm đánh cá tại các điểm đảo thuộc ngư trường Trường Sa, nhiều lần tôi được Hải quân nhân dân Việt Nam cùng các lực lượng chấp pháp trên biển của nước ta hướng dẫn về nơi tránh, trú bão an toàn. Tôi nhớ mãi sự việc năm 2022, tàu cá của chúng tôi bị chết máy, sau 26 giờ đồng hồ phát tín hiệu cầu cứu, tôi đã được tàu hải quân hỗ trợ đưa vào âu tàu tại đảo Trường Sa để sữa chữa. Đồng thời, được kiểm tra y tế, tư vấn sức khỏe, hỗ trợ tiếp nước ngọt, thực phẩm miễn phí nên rất yên tâm bám biển.

Khí chất chiến sĩ trẻ

Trước khi xuất cảng ra thăm quần đảo Trường Sa, tôi có dịp ngồi lắng nghe, chia sẻ những câu chuyện với những người lính hải quân trẻ. Nhập ngũ ở độ tuổi mười tám, đôi mươi, theo tiếng gọi của Tổ quốc, các anh sẵn sàng đương đầu với muôn trùng sóng gió; vững vàng vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, chắc tay súng bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc Việt Nam.

Hạ sĩ Nguyễn Duy Khuê, Hải đội 411, Lữ đoàn 955, Vùng 4 Hải Quân, tâm sự: Tôi nhập ngũ tháng 2/2023, sau quá trình huấn luyện gần 1 năm, đơn vị phân công tôi nhận nhiệm vụ trên tàu 561, thực hiện chuyến công tác tới quần đảo Trường Sa. Đối với tôi, đây là vinh dự lớn, vì được góp sức cùng đồng chí, đồng đội bảo vệ biển đảo quê hương. Trong quá trình huấn luyện, những chiến sĩ trẻ luôn được huấn luyện các bài nâng cao sức khỏe, bởi ngoài biển sóng to, gió lớn, cột sóng cao đến 7-8m.

Còn với Binh nhất Lê Đức An, Lữ đoàn 146, Vùng 4 Hải Quân - người con của quê hương thành phố biển Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh, từ nhỏ đã rất yêu biển, ý thức phải bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. Vì vậy, An viết đơn tình nguyện tham gia nghĩa vụ quân sự. An chia sẻ: Ước mơ được đứng trong hàng ngũ của Hải quân nhân dân Việt Nam của em đã thành hiện thực. Tự hào hơn, lần này em được đơn vị phân công làm nhiệm vụ tại đảo Trường Sa. Tuy phải xa nhà, nhưng đây là niềm vinh dự lớn lao.

Trung sĩ Nguyễn Hữu Hoàng, Lữ đoàn 146, Vùng 4 Hải Quân, cho biết: Quê em ở Quảng Ngãi, gia đình em làm nghề chài lưới bám biển từ nhiều đời nay, vì vậy, trở thành chiến sĩ hải quân, em được góp sức bảo vệ biển đảo quê hương, giúp được nhiều ngư dân, trong đó, có gia đình em yên tâm vươn khơi.

Hầu hết những chiến sĩ trẻ tôi gặp trong chuyến hải trình đến với Trường Sa đợt này đều lớn lên ở biển, gắn bó với biển nhiều năm. Với họ, bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc vừa là nghĩa vụ, trách nhiệm, vừa góp sức giúp quê hương mạnh, giàu từ biển.

Chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc Việt Nam là thiêng liêng, là bất khả xâm phạm. Vì vậy, những ngư dân đánh cá trên biển, cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trên quần đảo Trường Sa, cũng như mỗi người con đất Việt đều đang góp sức mình viết tiếp bản hùng ca giữ biển, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc thân yêu.