Theo ông Lê Thanh Hải, Phó tổng giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia (Bộ Tài nguyên và Môi trường), Đồng bằng sông Cửu Long, Tây Nguyên và các tỉnh Trung Nam bộ đang đối mặt với đợt hạn, mặn lịch sử trong vòng 100 năm qua. Tình trạng thiếu nước được dự báo sẽ còn diễn biến phức tạp. Tuy nhiên, sau cơn "đại hạn" này, mưa lũ có thể sẽ xảy ra bất thường với mức độ kỷ lục.

Hạn hán trên diện rộng tại tỉnh Cà Mau.

Theo ông Hải, El Nino là hiện tượng nóng kỷ lục mà đỉnh của nó lên tới 3,1 độ C, cao hơn so với hiện tượng này trong năm 1997-1998. Đợt hạn hán vừa qua, tại Tây Nguyên và Đồng bằng sông Cửu Long được đánh giá là kỷ lục trong vòng 100 năm trở lại đây, nhưng đã được dự báo và cảnh báo từ rất sớm.

Theo những dự báo mới nhất, mặc dù El Nino đã qua mốc đỉnh nóng (từ tháng 11/2015) song nắng nóng vẫn còn kéo dài đến tận nửa năm đầu 2016 (vào khoảng tháng Sáu), mùa mưa đến muộn, nên hạn hán sẽ khốc liệt hơn năm trước. Riêng các tỉnh ven biển Trung Bộ sẽ kéo dài đến tháng Tám.

Bước sang nửa cuối năm 2016, ngay sau khi El Nino suy yếu, mưa sẽ xuất hiện nhiều hơn, và nếu thời tiết chuyển ngay sang La Nina (hiện tượng lớp nước biển bề mặt lạnh đi dị thường), Việt Nam sẽ phải đối diện với đợt mưa lũ kỷ lục như kịch bản đã từng xảy ra ở khu vực Miền Trung vào năm 1997-1998.

Theo ông Hải, diễn biến khí tượng hiện nay, ngay sau đợt hạn hán lịch sử, thời tiết sẽ chuyển ngay sang lụt lội, tức là ẩm ướt và mưa lũ nhiều hơn. Kèm theo đó là các hiện tượng thời tiết cực đoan càng ngày sẽ xuất hiện trái khoáy nhiều hơn.

“Đơn cử như đợt mưa lũ lịch sử diễn ra ở Quảng Ninh vào cuối tháng Bảy, đầu tháng Tám năm 2015 vừa qua, mưa lên đến 1.600mm, trong khi ở tỉnh Ninh Thuận cả 9 tháng trời không có một giọt nước mưa nào. Đây là những biểu hiện trái khoáy rất rõ của biến đổi khí hậu”, ông Hải nhấn mạnh.

Biến đổi khí hậu đã trở thành một trong những vấn đề an ninh phi truyền thống, đe dọa sự phát triển và tồn vong của toàn nhân loại. Tại Việt Nam, do tác động của hiện tượng El Nino, năm 2015 đã trở thành năm nóng nhất kể từ khi bắt đầu có quan trắc khí tượng thủy văn từ thế kỷ 19. Cho đến nay, biến đổi khí hậu đã phá vỡ quy luật tự nhiên của các mùa, gia tăng tần suất và cường độ của các hiện tượng thời tiết cực đoan như: nắng nóng, hạn hán và mưa lũ. Các thay đổi đang hiện hữu này đang báo trước cho một tương lai mà nhân loại phải đối mặt: Nóng hơn, khô hơn, mưa lũ nhiều hơn. Bởi vậy, việc tăng cường hợp tác, dự báo, cảnh báo sớm; sẵn sàng ứng phó khẩn cấp với thiên tai…là nhiệm vụ bức thiết hiện nay./.