Trong những năm qua, cùng với việc mở rộng diện tích, chuyển dịch cơ cấu cây trồng, lượng thuốc BVTV được sử dụng trên địa bàn xã Chiềng Đen (Thành phố) cũng có xu hướng tăng lên. Tuy nhiên, việc vứt bừa bãi vỏ, bao bì, chai lọ thuốc BVTV cũng gây ra những tác động tiêu cực không nhỏ đến môi trường, ảnh hưởng sức khỏe người dân.

Mô hình bể chứa bao bì thuốc BVTV sau sử dụng tại xã Chiềng Đen (Thành phố).

Xã Chiềng Đen có gần 1.900 ha đất nông nghiệp, trong đó 1.029 ha cây cà phê, 830 ha ngô. Hàng năm, nhu cầu sử dụng thuốc BVTV trong sản xuất của các hộ dân trong xã cao, vì vậy lượng bao bì, chai lọ thuốc BVTV đã qua sử dụng rất lớn. Đặc biệt, bao bì thuốc BVTV sau khi sử dụng không có chỗ chứa, hầu hết người dân đều có thói quen vứt bừa bãi ngoài nương rẫy, trên đường đi, nơi pha thuốc, bờ mương, bờ ruộng. Điều này làm ảnh hưởng lớn đến môi trường cũng như sức khỏe của các hộ dân trên địa bàn. Để từng bước nâng cao nhận thức của người dân trong việc thu gom bao bì thuốc BVTV, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh đã phối hợp với UBND xã Chiềng Đen triển khai thực hiện mô hình thu gom vỏ thuốc BVTV qua sử dụng. Mô hình được xây dựng và triển khai từ tháng 2/2017 tại tất cả các bản trên địa bàn xã với 14 bể thu gom. Bể được xây bằng bê tông, mỗi bể có chiều sâu 1m, đường kính 1,5m, có nắp đậy kín đảm bảo theo đúng quy cách tiêu chuẩn quy định, có thể chứa tới 1,5m3 vỏ, bao bì thuốc BVTV đã sử dụng. Tại các điểm xây dựng bể chứa đều thuận tiện đường giao thông, xa nguồn nước, xa khu dân cư, phân bố hợp lý trên các nương rẫy, thuận lợi cho người dân, không ảnh hưởng tới môi trường xung quanh.

Để mô hình phát huy hiệu quả, xã đã giao nhiệm vụ cho các trưởng bản quản lý và chịu trách nhiệm vận động người dân thu gom vỏ, bao bì thuốc bảo vệ thực vật trên các cánh đồng, nương rẫy; kiểm tra, giám sát người dân tập hợp số bao bì sau khi sử dụng đưa vào các bể. Sau khi thu gom đủ các bản, vỏ bao bì thuốc BVTV sẽ được Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật vận chuyển đến địa điểm xử lý an toàn, hạn chế đến mức thấp nhất dư lượng độc hại đối với môi trường. Từ khi triển khai mô hình, trên các cánh đồng, thửa ruộng, nương rẫy không còn tình trạng vỏ bao bì, chai lọ thuốc bảo vệ thực vật vứt bừa bãi. Sau một thời gian ngắn, mô hình nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình của người dân, giúp cho mọi người có ý thức hơn trong việc bảo vệ môi trường và đã thu gom được 25 m3 bao gói thuốc BVTV sau sử dụng.

Hơn 3 tháng sau khi mô hình thu gom bao bì thuốc BVTV được triển khai, mỗi lần đi phun thuốc diệt cỏ và rệp cho vườn cà phê của gia đình về, anh Quàng Văn Hà, bản Chiềng Xét và các hộ dân của bản lại ghé qua bể bê tông được đặt ven đường để bỏ những vỏ chai thuốc mà mình vừa sử dụng xong. Thói quen tưởng chừng đơn giản này đem lại lợi ích rất lớn so với việc vứt vỏ chai bừa bãi như trước kia. Anh Hà cho biết: Trước đây phun xong thuốc thì vỏ bao bì, chai lọ đựng thuốc thường được anh thu gom để đốt. Sau khi được tuyên truyền, phổ biến về tác hại của những loại rác thải độc hại này, đồng thời từ khi có bể chứa bao bì thuốc BVTV đặt tại bản, anh và các hộ gia đình trong bản đã ý thức được phải thu gom và nhắc nhở nhau bỏ chai lọ, vỏ bao thuốc vào đúng nơi quy định để bảo vệ môi trường.

Ông Quàng Văn Biu, Phó Chủ tịch UBND xã chia sẻ: Mô hình thu gom vỏ thuốc bảo vệ thực vật đã phát huy hiệu quả tích cực, tạo chuyển biến trong nhận thức và hành động của người dân về bảo vệ môi trường. Thời gian tới, xã sẽ huy động đóng góp của người dân và các doanh nghiệp xây dựng thêm các bể chứa để nhân rộng mô hình, hướng tới nền nông nghiệp sạch, bền vững, hiệu quả.

Tình trạng ô nhiễm môi trường nói chung và ô nhiễm môi trường từ thuốc BVTV nói riêng đang là mối quan tâm toàn xã hội. Việc đưa mô hình thu gom bao bì thuốc BVTV sau sử dụng trên địa bàn xã Chiềng Đen đã góp phần nâng cao ý thức của người dân trong việc bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng.