Trong Lễ ra quân toàn quốc chống rác thải nhựa do Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức vào tháng 6/2019, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã kêu gọi nhà nhà hạn chế rác thải nhựa, người người phòng chống ô nhiễm rác thải nhựa, phấn đấu đến năm 2021, các cửa hàng, các chợ, siêu thị không sử dụng đồ nhựa dùng 1 lần; đến năm 2025, cả nước không sử dụng đồ nhựa dùng 1 lần.

Phát sinh mỗi ngày hơn 300 tấn rác thải

Sử dụng phổ biến túi ni lông, sản phẩm nhựa dùng một lần trong sinh hoạt hằng ngày đã và đang là một trong những tác nhân gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân. Rất dễ thấy, dọc các tuyến đường chính trên địa bàn Thành phố như: Tô Hiệu, Lò Văn Giá, Trường Chinh, Chu Văn Thịnh... cứ khoảng 16 đến hơn 18 giờ hằng ngày, phần lớn các hộ dân đều chứa rác thải sinh hoạt trong những túi nilon mang ra xe thu gom rác. Chị Nguyễn Thị Nhung, tổ 6, phường Tô Hiệu (Thành phố), phân trần: Đã được tuyên truyền hạn chế sử dụng túi nilon nhưng hầu hết hộ dân chưa thay đổi thói quen này. Rác thải của phần lớn các quán hàng ăn uống cũng đều là túi nilon và đồ nhựa dùng một lần. Các siêu thị, chợ truyền thống, quán cà phê, giải khát và các hộ gia đình vẫn sử dụng phổ biến ống hút nhựa, chai nhựa...

Theo số liệu của Công ty cổ phần Môi trường và dịch vụ đô thị Sơn La: Trung bình 1 ngày, toàn tỉnh phát sinh khoảng trên 300 tấn rác thải sinh hoạt, song điều đáng nói là loại rác thải khó phân hủy lại chiếm đến 70%; lượng rác này nếu chôn vào lòng đất cũng phải 50 - 60 năm sau mới có thể phân hủy, chưa kể lượng nước bẩn tích tụ ngấm vào lòng đất. Bởi vậy, các cấp, các ngành, các tổ chức đoàn thể đã triển khai nhiều giải pháp nhằm giảm thiểu ô nhiễm do chất thải nhựa và túi nilon.

Nhân rộng cách làm hay, hiệu quả

Nhằm hạn chế rác thải nhựa, túi nilon, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 203/KH-STNMT ngày 29/11/2018 của UBND tỉnh về tổ chức, triển khai thực hiện phong trào “Chống rác thải nhựa” trên địa bàn tỉnh. Thời gian qua, một số tổ chức, địa phương đã có những cách làm hay như hồi giữa tháng 7, Hiệp hội Du lịch Sơn La, UBND huyện Mộc Châu phối hợp với Hiệp hội Du lịch Việt Nam, Hiệp hội Du lịch lữ hành tổ chức Lễ phát động Chương trình “Du lịch chung tay bảo vệ môi trường, hạn chế sử dụng rác thải nhựa”. Ngay sau Lễ phát động chương trình, các đại biểu đã tổ chức diễu hành tuyên truyền, gắn áp-phích và trực tiếp thu gom rác thải nhựa tại các cơ sở du lịch và một số tuyến đường tại huyện Mộc Châu... Đây là hoạt động thiết thực, tác động nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của hoạt động bảo vệ môi trường trong phát triển du lịch bền vững.

Triển khai mô hình “Chống rác thải nhựa”, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh chỉ đạo các huyện, thành hội, các đơn vị trực thuộc tuyên truyền nâng cao nhận thức cho hội viên phụ nữ và người thân trong gia đình tích cực tham gia bảo vệ môi trường. Các cấp hội tặng 1.230 chiếc làn cho hội viên phụ nữ đi chợ; hiện đang tiếp tục nhân rộng tại 12 Hội LHPN xã, phường trên địa bàn Thành phố và trao 11 chiếc ếp của đồng bào Thái cho mô hình “Hạn chế sử dụng túi nilon” tại xã Chiềng Cơi. Cùng với đó, hằng năm, các huyện, thành phố còn chỉ đạo các phòng chức năng lồng ghép phong trào “Chống rác thải nhựa” vào chương trình tuyên truyền các hoạt động về môi trường, như: Tuần lễ nước sạch và vệ sinh môi trường, Ngày môi trường thế giới 5/6, Chiến dịch làm cho thế giới sạch hơn...

Để phong trào “Chống rác thải nhựa” trên địa bàn tỉnh trở thành việc làm thường xuyên, vì môi trường sống xanh - sạch - không ô nhiễm, Sở Tài nguyên và Môi trường vừa trình UBND tỉnh Đề án “Phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn trên địa bàn tỉnh Sơn La giai đoạn 2020-2022”. Mục tiêu nhằm hình thành thói quen và ý thức của các đối tượng trong việc phân loại và thải bỏ chất thải rắn sinh hoạt đúng quy định, phấn đấu đến năm 2022 có 95% xã, phường triển khai hiệu quả việc phân loại chất thải rắn trong sinh hoạt, trong đó có túi nilon và rác thải nhựa. Phát huy vai trò của các cơ quan thông tấn, báo chí, hội đoàn thể xây dựng chuyên trang, chuyên mục, phóng sự tài liệu liên quan đến tác hại của chất thải nhựa, túi nilon đối với KT-XH, môi trường và sức khỏe cộng đồng; vận động người dân thay đổi thói quen sử dụng sản phẩm nhựa sử dụng một lần và túi nilon khó phân hủy; các hội, đoàn thể, đặc biệt là Hội Liên hiệp phụ nữ các cấp tuyên truyền, vận động chị em phụ nữ mang làn đi chợ; nhân rộng mô hình phụ nữ nói không với túi nilon trên địa bàn toàn tỉnh.

Để giảm thiểu sản phẩm nhựa sử dụng một lần, túi nilon khó phân hủy ra môi trường, các cơ quan, đơn vị, địa phương phải xây dựng kế hoạch, triển khai đăng ký thực hiện phong trào “Chống rác thải nhựa” do UBND tỉnh phát động một cách rộng khắp, với sự nỗ lực, chung tay của các cấp, các ngành, các tổ chức chính trị - xã hội, các doanh nghiệp và người dân.