Nhiều năm qua, chứng chỉ ngoại ngữ, tin học và chức danh nghề nghiệp là điều kiện bắt buộc trong tuyển dụng và bổ nhiệm, nâng ngạch công chức, thăng hạng viên chức. Tuy vậy, cũng có nhiều chứng chỉ chưa thật sự mang lại hiệu quả thiết thực cho người học, chưa phục vụ cho công tác chuyên môn. Do đó, việc đề xuất các quy định mới về văn bằng, chứng chỉ, trong đó có quy định bãi bỏ một số loại chứng chỉ của một số ngành đang nhận được nhiều ý kiến đồng tình.

Giáo viên Trường Phổ thông dân tộc Nội trú tỉnh hướng dẫn học sinh ôn tập kiến thức.

Bộ GD&ĐT vừa ký ban hành loạt Thông tư số 01, 02, 03, 04/2021/TT-BGDĐT thay thế Thông tư liên tịch số 20, 21, 22, 23/2015/TTLT-BGDĐT-BNV quy định mã số, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp giáo viên mầm non, tiểu học, THCS, THPT công lập do Bộ GD&ĐT và Bộ Nội vụ ban hành năm 2015. Một trong những điểm mới đáng chú ý tại 4 thông tư vừa ban hành là giáo viên các cấp không cần phải có chứng chỉ ngoại ngữ, tin học từ tháng 3/2021.

Theo quy định trước đây, giáo viên các cấp học, các hạng chức danh nghề nghiệp ở các vùng miền khác nhau đều phải đảm bảo đáp ứng yêu cầu về trình độ ngoại ngữ từ bậc 1 đến bậc 3 và yêu cầu về trình độ tin học ở mức đạt chuẩn kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin cơ bản theo quy định tại Thông tư số 03/2014/TT-BTTTT ngày 11/3/2014 của Bộ Thông tin và Truyền thông quy định chuẩn kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin. Đối với cấp học phổ thông, giáo viên dạy ngoại ngữ yêu cầu phải có trình độ ngoại ngữ thứ hai tương ứng như trình độ ngoại ngữ của các giáo viên khác. Tuy nhiên, thực tế triển khai những năm qua cho thấy, các quy định này đã bộc lộ những bất cập; nhiều người học để đủ văn bằng, chứng chỉ; có đơn vị đào tạo, bồi dưỡng không chất lượng, thực hiện tổ chức thi, cấp chứng chỉ không đúng quy định; tình trạng mua bán chứng chỉ vẫn xảy ra... gây bức xúc trong xã hội.

Trong các thông tư mới, Bộ GD&ĐT đã bỏ quy định về trình độ ngoại ngữ, tin học, chứng chỉ tiếng dân tộc thiểu số trong tiêu chuẩn về trình độ đào tạo, bồi dưỡng của giáo viên các cấp và bỏ quy định về trình độ ngoại ngữ thứ hai đối với giáo viên dạy ngoại ngữ. Thay vào đó, quy định về yêu cầu trình độ ngoại ngữ, tin học của giáo viên các cấp theo hướng đưa ra tiêu chuẩn về năng lực chuyên môn nghiệp vụ. Cụ thể, giáo viên chỉ cần có khả năng ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện các nhiệm vụ và có khả năng sử dụng ngoại ngữ hoặc tiếng dân tộc thiểu số trong một số nhiệm vụ cụ thể được giao.

Quy định bỏ chứng chỉ ngoại ngữ, tin học trong ngành giáo dục nhận được sự đồng tình của cán bộ quản lý và giáo viên. Cô giáo Nguyễn Thị Thu Hương, Trường THPT Chiềng Sinh (Thành phố), cho biết: Năng lực ngoại ngữ và tin học là cần thiết để thực hiện đổi mới phương pháp giảng dạy. Tuy nhiên, quy định như thời gian qua, khiến việc bổ túc chứng chỉ mang tính hình thức, gây khó khăn cho giáo viên, chứ không có giá trị nâng cao năng lực nghề nghiệp. Việc bãi bỏ các chứng chỉ rất thiết thực và phù hợp với thực tế hiện nay.

Đồng tình quan điểm, thầy giáo Trần Văn Lợi, giáo viên bộ môn Giáo dục thể chất, Trường THCS Quyết Thắng (Thành phố), chia sẻ: Với đặc thù dạy học chủ yếu ở ngoài trời, nên việc sử dụng tiếng Anh vốn không nhiều mà chỉ vận dụng kiến thức tin học để thiết kế bài giảng. Khi có quy định bãi bỏ chứng chỉ tin học, ngoại ngữ, không chỉ tôi mà các giáo viên khác đều thấy rất mừng, vì sẽ bớt áp lực. Theo tôi chỉ cần khuyến khích giáo viên tự học nếu có điều kiện.

Đánh giá về vấn đề này, ông Cầm Văn An, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT, cho biết: Chương trình đào tạo của các trường sư phạm, sinh viên đã được trang bị kiến thức về ngoại ngữ, tin học căn bản để ứng dụng vào công tác giảng dạy. Ngoài ra, để được công nhận tốt nghiệp, sinh viên còn phải đạt chuẩn về ngoại ngữ và tin học. Do đó, việc học thêm chỉ để được cấp chứng chỉ là không cần thiết, gây lãng phí. Quy định mới không có nghĩa là những yêu cầu về trình độ ngoại ngữ, tin học không còn quan trọng, mà chỉ bỏ những yêu cầu mang tính hình thức, nhưng vẫn khuyến khích giáo viên tự học, nâng cao, bồi dưỡng năng lực cần thiết về ngoại ngữ, tin học. Bởi đây là những năng lực quan trọng giúp giáo viên nâng cao chuyên môn, hỗ trợ quá trình dạy học hiệu quả, chất lượng hơn.

Đầu tháng 6 vừa qua, Bộ Nội vụ ban hành Thông tư số 02 quy định mã số, tiêu chuẩn chuyên môn, nghiệp vụ và xếp lương đối với các ngạch công chức chuyên ngành hành chính và văn thư; trong đó cũng đã chính thức bỏ chứng chỉ ngoại ngữ, tin học của công chức hành chính và văn thư từ ngày 1/8/2021. Hai loại công chức này chỉ cần có kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin cơ bản, sử dụng được ngoại ngữ ở trình độ tương đương với yêu cầu của vị trí việc làm.

Quyết tâm bãi bỏ những chứng chỉ không cần thiết, chấm dứt tình trạng máy móc và hình thức trong tuyển dụng, nâng hạng, bổ nhiệm khi chỉ căn cứ vào văn bằng vừa giảm gánh nặng, bớt thủ tục phiền hà cho cán bộ, công chức, viên chức, tránh tiêu cực, vừa đổi mới phương thức quản lý, sử dụng đội ngũ cán bộ khoa học hơn. Qua đó, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, viên chức một cách thực chất, phù hợp với vị trí việc làm.