Trong thời điểm xảy ra dịch bệnh COVID-19, dung dịch sát khuẩn tay được nhiều người sử dụng. Hiện dòng sản phẩm này đang được bày bán đa dạng, phong phú về chủng loại, mẫu mã khiến không ít người sử dụng băn khoăn không biết lựa chọn sử dụng loại nào đảm bảo chất lượng và hiệu quả

Nhà thuốc Thu Hồng, đường Nguyễn Lương Bằng (Thành phố)

tư vấn, hướng dẫn khách hàng lựa chọn dung dịch sát khuẩn.

Theo ghi nhận của phóng viên, thời điểm này, tại các cơ sở bán lẻ thuốc và một số cửa hàng kinh doanh mỹ phẩm trên bàn Thành phố, sản phẩm dung dịch sát khuẩn được bày bán rất đa dạng. Từ dung dịch sát khuẩn tay nhanh dạng dung dịch, gel rửa tay khô, thậm chí để thuận tiện cho người sử dụng, nhà sản xuất cũng đưa ra dòng sản phẩm dung dịch khử khuẩn cá nhân dạng xịt phun sương dùng khử khuẩn nhanh bề mặt vật dụng trong gia đình, công sở. Các sản phẩm này có giá từ vài chục nghìn cho đến trên 150 nghìn đồng/chai loại từ 20 ml đến 250 ml. Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh COVID-19, sản phẩm dung dịch sát khuẩn được tiêu thụ với số lượng cao, nhiều thời điểm khan hiếm, “cháy hàng”.

Trước quá nhiều sự lựa chọn, không tìm hiểu kỹ về thông tin sản phẩm, có người đã lựa chọn không phù hợp, thậm chí “tiền mất tật mang”. Đó là trường hợp của chị Nguyễn Thu Phương, phường Quyết Tâm (Thành phố) vì nghe theo lời giới thiệu của bạn bè, chị đặt mua hộp gel rửa tay khô cho gia đình với giá 55.000 đồng/hộp trên mạng. Sau vài lần sử dụng, da tay của cậu con trai có biểu hiện khô, mẩn ngứa nên chị ngừng sử dụng. Cẩn trọng hơn trong việc lựa chọn sản phẩm, chị Vũ Thị Dung, tổ 3, phường Chiềng Cơi (Thành phố) đã đến nhà thuốc có địa chỉ tin cậy trên địa bàn Thành phố để tìm mua nước sát khuẩn. Khi mua chị cũng tìm đọc các thông tin ghi trên sản phẩm như: nguồn gốc, xuất xứ, tên nhà sản xuất. Và có chú ý đến tiền sử các bệnh về của các thành viên trong gia đình. Nhưng khi được hỏi cách sử dụng nước sát khuẩn tay như thế nào cho hiệu quả, chị Dung cũng chưa biết hết.

Trường hợp chị Phương và chị Dung là điểm chung của khá nhiều người tiêu dùng khi sử dụng các loại sản phẩm sát khuẩn. Để lựa chọn sản phẩm phù hợp, chất lượng, không phải ai cũng biết. Trao đổi với ông Trần Trọng Hải, Phó Giám đốc Sở Y tế Sơn La, về vấn đề này, ông cho biết: Trên thị trường ngoài các sản phẩm dạng dung dịch, gel rửa tay khô được Cục Quản lý dược, Bộ Y tế cấp phép còn có những loại dung dịch, gel rửa tay được công bố dưới dạng mỹ phẩm, trên bao bì cũng ghi là có chức năng sát khuẩn. Đến thời điểm này, qua kiểm tra của Sở Y tế, trên địa bàn tỉnh chưa phát hiện cơ sở kinh doanh nước sát khuẩn không rõ nguồn gốc xuất xứ, không đảm bảo chất lượng. Tuy nhiên, chúng tôi khuyến cáo người dân nên lựa chọn mua sản phẩm ở những cơ sở uy tín, hợp pháp. Lựa chọn những sản phẩm được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thẩm định, cấp phép lưu hành (Bộ Y tế, Sở Y tế). Nếu có thể nên tra cứu nguồn gốc, xuất xứ, cơ sở sản xuất theo bảng mã số, mã vạch. Khi mua nên xem kỹ thành phần, hàm lượng, nồng độ cồn (60-70%), phải có hướng dẫn sử dụng, tên nhà sản xuất, đơn vị cấp phép, không nên mua những sản phẩm giao bán trên mạng...

Ông Nguyễn Văn Khang, Trưởng khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn, Bệnh viện Đa khoa tỉnh, chia sẻ: Nước sát khuẩn không sử dụng khi tay ướt hoặc bẩn.Vệ sinh tay theo những thời điểm để đạt hiệu quả, đó là: Sau khi xịt mũi, ho, hắt hơi; sau khi đến nơi công cộng, sau khi đi các phương tiện giao thông, đi chợ; sau khi chạm vào những bề mặt ở bên ngoài môi trường, kể cả tiền giấy; trước khi ăn; sau khi thăm khám bệnh nhân, sau khi giao tiếp. Trên thực tế có rất nhiều đơn vị giả danh, sử dụng cồn trắng pha với các dung dịch nhưng pha không đúng liều lượng quy định gây nên hiện tượng sau quá trình sát khuẩn 30 giây, bàn tay không khô và tạo nên một lớp nhầy và nhớt trên tay. Vì vậy, trước khi mua nên sử dụng thử, cho lên tay xoa sau 30 giây tay phải khô ráo nếu tay vẫn còn nhầy, nhớt thì sản phẩm chưa đảm bảo về nồng độ, hàm lượng.

Cũng theo các dược sỹ, bác sỹ, thành phần của chế phẩm diệt khuẩn tay nhanh thường bao gồm những chất sau: Chất tác dụng khử khuẩn (ethanol - cồn, chlorhexidine), glycerin (chất giữ ẩm), Sodium Lactate (chất hút ẩm), hương liệu tạo mùi /tinh dầu làm thơm. Sự tiện lợi của nước diệt khuẩn tay nhanh giúp người sử dụng dễ dàng khử trùng tay khi đang hoạt động ngoài trời. Tuy nhiên, không nên quá lạm dụng như một thói quen hằng ngày ngay cả khi đang ở trong nhà, chỉ nên sử dụng như một biện pháp thay thế tạm thời khi không có điều kiện dùng nước và xà phòng. Nguyên nhân là vì nước diệt khuẩn tay nhanh có tác dụng sát khuẩn cực nhanh nhờ cồn, song lại không hoàn toàn giết được hết vi khuẩn; có nguy cơ gây dị ứng với một số người nhạy cảm với bất kỳ thành phần nào của chúng; một số chế phẩm nước diệt khuẩn tay nhanh có mùi thơm và màu sắc bắt mắt, dễ cầm nắm, đóng/mở khi sử dụng, rất dễ gây nguy hiểm cho trẻ em khi nếm thử hoặc làm dính vào mắt, miệng. Việc sử dụng nước sát khuẩn không rõ nguồn gốc không những không có tác dụng mà còn làm tăng nguy cơ lây nhiễm bệnh, hiện nay có rất nhiều loại sản phẩm rửa tay diệt khuẩn được quảng cáo và bày bán trên thị trường nên khó biết được chất lượng, nguồn gốc cũng như khả năng tiêu diệt vi khuẩn thực của chúng.  Trong khi đó, các nhà khoa học cho biết việc rửa tay với xà phòng và nước sạch vừa hiệu quả hơn lại ít độc hại hơn. Trung tâm Kiểm soát dịch bệnh Mỹ (CDC) đã đưa ra khuyến cáo mọi người chỉ nên dùng nước diệt khuẩn tay nhanh trong trường hợp không có nước và xà phòng...

Việc rửa tay diệt khuẩn là điều nên làm, giúp bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng, đặc biệt là trong thời điểm phòng chống dịch bệnh COVID-19 hiện nay. Mặc dù các loại nước rửa tay mới hiện nay rất tiện lợi và phổ biến, song phương pháp rửa tay truyền thống vẫn là cách tốt nhất để loại bỏ vi khuẩn. Vì vậy, người dân không nên lạm dụng sử dụng nước rửa tay sát khuẩn, chỉ sử dụng trong trường hợp không có nước và xà phòng; ưu tiên dung dịch rửa tay cho nhân viên y tế và những người làm nhiệm vụ có nguy cơ lây nhiễm bệnh COVID-19 trong điều kiện thiếu nước.