Theo Bộ Tư pháp, qua rà soát, đối chiếu với các quy định hiện hành, quy định tại Điều 57 Thông tư số 58/2015/TT-BGTVT của Bộ Giao thông vận tải quy định về đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe cơ giới đường bộ không có cơ sở pháp lý, không bảo đảm tính thống nhất và tính hợp pháp…

Người dân tập trung rất đông tại trụ sở Sở GTVT Hà Nội để làm thủ tục đổi giấy phép
 lái xe  sáng 30/11/2016. 

Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản Quy phạm pháp luật (QPPL), Bộ Tư pháp Đồng Văn Ba vừa ban hành kết luận kiểm tra đối với Thông tư số 58/2015/TT-BGTVT ngày 20/10/2015, của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải quy định về đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe cơ giới đường bộ

Theo Cục Kiểm tra văn bản QPPL, nội dung quy định tại Điều 57 Thông tư số 58/2015/TT-BGTVT dẫn đến cách hiểu: Việc chuyển đổi giấy phép lái xe, kể cả trường hợp giấy phép lái xe không thời hạn hoặc còn thời hạn sử dụng, từ giấy bìa sang vật liệu PET là bắt buộc; giấy phép lái xe không thời hạn hoặc còn thời hạn bằng vật liệu giấy bìa không chuyển đổi sang giấy phép lái xe mới bằng vật liệu PET theo lộ trình quy định sẽ không còn giá trị sử dụng; người có giấy phép không chuyển đổi sau 06 tháng theo lộ trình chuyển đổi, nếu muốn được cấp lại giấy phép lái xe, thì phải sát hạch lại lý thuyết. Điều này không phù hợp với pháp luật hiện hành, thể hiện ở những điểm sau:

Thứ nhất, quy định giấy phép lái xe bằng giấy bìa không thời hạn hoặc còn thời hạn sử dụng bắt buộc phải được chuyển đổi sang giấy phép lái xe mới bằng vật liệu PET là không có cơ sở pháp lý.

Về pháp lý, trong thời gian có giá trị của giấy phép (không thời hạn hoặc còn thời hạn sử dụng), quyền sở hữu, sử dụng giấy phép của người có giấy phép lái xe phải được pháp luật bảo đảm. Việc chuyển đổi các giấy phép lái xe không thời hạn hoặc đang còn thời hạn sử dụng sang vật liệu mới, có thu lệ phí, cần được xem là quyền của người dân và được thực hiện khi người dân có nhu cầu. Quy định tại Điều 57 Thông tư số 58/2015/TT-BGTVT về việc giấy phép lái xe không thời hạn hoặc đang còn thời hạn sử dụng bằng giấy bìa bắt buộc phải chuyển đổi sang giấy phép lái xe mới bằng vật liệu PET, là không có cơ sở pháp lý; làm phát sinh thủ tục hành chính, chi phí , tác động tiêu cực đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.

Cục Kiểm tra văn bản QPPL cho rằng, khi ban hành quy định sử dụng vật liệu và công nghệ mới đối với giấy phép nói chung và giấy phép lái lái xe nói riêng, Nhà nước cần phải có chính sách phù hợp để bảo đảm quyền lợi của những người đã được cấp giấy phép bằng vật liệu và công nghệ trước đó.

“Việc chuyển đổi giấy phép lái xe bằng giấy bìa sang giấy phép lái xe mới bằng vật liệu PET có tác động rất lớn đến người dân và xã hội, vì vậy cần phải được khảo sát, đánh giá cẩn trọng, kỹ lưỡng các tác động về kinh tế, xã hội để có chính sách phù hợp. Trường hợp thật sự cần thiết phải chuyển đổi những giấy phép lái xe không thời hạn hoặc còn thời hạn sử dụng bằng giấy bìa sang giấy phép lái xe mới bằng vật liệu PET để thuận lợi cho quản lý, thì Nhà nước chỉ nên khuyến khích và cần có cơ chế hỗ trợ thủ tục, chi phí chuyển đổi cho người dân”, Cục Kiểm tra văn bản QPPL nêu rõ.

Thứ hai, nội dung quy định: “Sau 06 tháng theo lộ trình chuyển đổi quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều này, người có giấy phép lái xe bằng giấy bìa phải sát hạch lại lý thuyết để cấp lại giấy phép lái xe” là không bảo đảm tính hợp pháp và tính thống nhất. 

Dẫn quy định tại khoản 1, Điều 58 Luật Giao thông đường bộ năm 2008, điều kiện của người lái xe tham gia giao thông bao gồm: Độ tuổi, sức khỏe và giấy phép lái xe phù hợp với loại xe được phép điều khiển do cơ quan có thẩm quyền cấp. Đồng thời, như đã phân tích ở trên, trong thời gian có giá trị của giấy phép lái xe, quyền sở hữu, sử dụng giấy phép của người có giấy phép lái xe được pháp luật bảo đảm; Cục Kiểm tra văn bản QPPL cho rằng, việc Thông tư số 58/2015/TT-BGTVT quy định giấy phép lái xe không thời hạn hoặc đang còn thời hạn sử dụng bằng giấy bìa bắt buộc phải chuyển đổi sang giấy phép lái xe mới bằng vật liệu PET là không có cơ sở pháp lý. Vì vậy, không có căn cứ để xác định hành vi không chuyển đổi giấy phép bằng vật liệu giấy bìa (không thời hạn hoặc còn thời hạn sử dụng) sang vật liệu PET là vi phạm, cũng như không bảo đảm tính hợp pháp nếu đặt ra các“chế tài” hay bắt buộc “phải sát hạch lại lý thuyết” để cấp lại giấy phép.

Ngoài ra, quy định tại Điều 57 Thông tư số 58/2015/TT-BGTVT cũng mâu thuẫn, không bảo đảm tính thống nhất với quy định tại chính Thông tư số 58/2015/TT-BGTVT…

Từ những phân tích nêu trên, Cục Kiểm tra văn bản QPPL kiến nghị Bộ Giao thông vận tải tổ chức xem xét, xử lý bãi bỏ ngay nội dung quy định trái pháp luật tại Điều 57 Thông tư số 58/2015/TT-BGTVT. Rà soát quá trình thực hiện Thông tư số 58/2015/TT-BGTVT để có biện pháp khắc phục hậu quả do việc thực hiện các quy định trái pháp luật gây ra (nếu có); xem xét, xử lý trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân đã tham mưu xây dựng, ban hành văn bản có nội dung trái pháp luật theo quy định tại Điều 134 Nghị định số 34/2016/NĐ-CP;

Trả lời báo chí, ông Nguyễn Văn Huyện - Tổng Cục trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam cho hay, Bộ Giao thông vận tải cũng đồng ý về việc phải sửa đổi Thông tư này. Bộ Giao thông vận tải sẽ thống nhất với Bộ Tư pháp sửa đổi Thông tư 58 theo hướng: Lộ trình vẫn như cũ nhưng chỉ khuyến khích người dân đổi càng sớm càng tốt chứ không phạt và yêu cầu phải sát hạch lại lý thuyết nữa./.